Arjan Schuiling’s avonturen in Bulgarije

Verslag wandel- en markeerreis naar Bulgarije 27 april tot en met 11 mei 2014

Vertrek

Op zondag 27 april vertrok een een groepje van acht wandelaars (Marja Bakker, Monique Kremer, Lei Scheffer, Erik Schrijvers, reisleider Arjan Schuiling, Marieke Schuiling, Rolf-Jan Sielcken en Reina van Dijk). Ons negende groepslid, striptekenaar Jean-Marc van Tol, sloot zich op het vliegveld in Sofia bij ons aan. Daar werden we ook opgewacht door onze eerste gastheer, Cemal Terzi, en een chauffeur die ons in een paar uur naar startplaats Borino reed.

Nieuwe banden

Tot onze verrassing verliet de chauffeur al na een minuut of 10 de snelweg en stopte bij een garage. Door de taalbarriere kwam ik er pas na een paar minuten achter dat de chauffeur graag alvast zijn envelopje met geld wilde om nieuwe banden onder zijn busje te laten zetten. Gezien de staat van de wegen op weg naar Borino waren die nieuwe banden geen overdreven luxe.

Kleine eettafel

In Borino werden we hartelijk ontvangen door de familie Terzi en konden de groepsleden snel aan elkaar wennen want we sliepen met meerdere personen op een kamer en het eten werd opgediend op een iets te kleine eettafel voor 9 personen. Voor elk nieuw gerecht dat op de tafel werd geplaatst moest een ander gerecht van tafel wijken.

Grote werkloosheid

De eerste wandeldag was vooral opwarmen. Eerst met een busje naar het noordwesten en daarna via de Sultans Trail terug naar Borino en daar nog even langs bij burgemeester Aliev. Die nam rustig de tijd voor ons en wist onder andere te vertellen dat er zijn dorp een werkloosheidspercentage heerst van 45%!

Duivelsbrug

De volgende dag wilden we vanuit Borino via de Duivelsbrug naar Trigrad maar een cruciale brug op dit traject ontbreekt en daarom lieten we ons na de Duivelsbrug naar tussenstop Yagodina vervoeren waar de meesten een mooie rondleiding door een grot deden. Vanuit Yagodina in een paar uurtjes doorgestoken naar Trigrad een van de meer toeristische dorpjes in het weinig bezochte Rodopigebergte. Volop aanbod van pensions en wij kozen voor het ruim opgezette House Zora waar heerlijke forel werd geserveerd.

Pomakbevolking

De volgende dag zetten we koers naar Mugla en daar waar de armoede in Borino groot moet zijn met 45% werkloosheid in Mugla was de armoede van de Pomakbevolking aan de staat van de huizen af te lezen. De Pomaks behoren tot een Slavische bevolkingsgroep die in de Ottomaanse tijd (beginnend vanaf de 15de eeuw tot het einde van de 19de eeuw) bekeerd zijn tot de islam. Net als de Roma en de Turkssprekende minderheid in Bulgarije hebben ook de Pomaks veel te maken gehad met discriminatie en gedwongen assimilatie in de Bulgaarse bevolking. Die problemen straalden niet af op ons gastgezin dat zich met grote hartelijkheid over ons ontfermde en ons ‘s avonds trakteerde op hun gezang.

Gezang, doedelzak en dans

Na Mugla stond berghut Perelik op het programma maar we moesten de hut laten schieten omdat er rondom de hut nog teveel sneeuw lag en de hut nog dicht was. Onze Bulgaarse contactpersoon Mihaela Kircheva, die zich vanaf Trigrad bij onze wandelgroep had aangesloten, had in plaats daarvan een mooi alternatief onderkomen geregeld in het dorpje Gela. Ook daar werden we met gezang, doedelzak en traditionele dans onthaald.

Berensporen

De dag daarop zouden we alsnog dicht langs hut Perelik langskomen over de grootste hoogten van onze wandeling zo rond de 1800 meter. Daar ligt juist de sneeuwgrens en dus moesten we ons door diverse sneeuwvelden heenploegen. In een van die sneeuwvelden zagen we berensporen. Ondanks dat de klimatologische omstandigheden niet ideaal waren vonden we de cruciale afdaling naar de regionale kern Smolyan.

Woest kolkende rivieren

Tijdens deze afdaling was goed te merken dat daar de laatste tijd weinig was gewandeld, vele bomen lagen dwars over het pad en lieflijke beekjes waren veranderd in woest kolkende rivieren waar we elke keer met het nodige teamwork overheen wisten te komen.

Wisseling van de wacht

In Smolyan zat de eerste wandelweek erop en keerden Monique, Jean-Marc en Erik huiswaarts. Ook gids/contactpersoon Mihaela ging zich weer aan een van haar vele andere baantjes wijden. Er was echter ook nieuw vers bloed op komst in de persoon van Max Smits.

Planetarium en museum

Op de rustdag hebben we in Smolyan  ‘s ochtends het prachtige planetarium bezocht.  ‘s Middags hebben enkele cultuurbarbaren een indrukwekkende ecotrail gelopen. Marja en Reina bezochten het verrassend interessante museum van Smolyan.

Communistisch hotel

Ons nieuwe wandeldag begonnen we eerst met een taxirit het zeer langgerekte Smolyan uit. De ploeg die het jaar daarvoor deze route had gelopen was er niet in geslaagd een aantrekkelijke route te vinden die Smolyan met de volgende etappeplaats Madan verbindt. In Madan gingen we enkele decennia terug in de tijd met een communistisch hotel. Helaas was de nachtclub waar we moesten eten wel weer helemaal van deze tijd met drie TV’s, veel spiegels, te harde muziek en dronken mensen.

Special guest appearance

Gelukkig werd dat allemaal volledig naar de achtergrond gedrukt door de binnenkomst van Sedat Cakir en Tine Lambers. Voor ons allemaal een volstrekte verrassing.
Zij liepen de volgende dagen met ons mee zodat onze karavaan weer was uitgegroeid tot 9 mensen. Van die 9 liepen er zes helemaal door tot eindpunt Byal Izvor, drie anderen waren vanuit het op een na laatste dorpje per taxi naar Byal Izvor gereden. Voor de zes overgebleven was het op een gegeven moment niet helemaal duidelijk hoe zij op het eindpunt moesten komen.

Rivieroversteek per ladder

Daar waar vorige jaar in de warme augustusmaand eenvoudig via wat stapsteentjes de andere oever bereikt kon worden kolkte nu een woest schuimende rivier naar beneden. Gelukkig vond Marieke een ladder en kon de oversteek alsnog worden gemaakt. Wel kwam dit laatste groepje pas om acht uur ‘s avonds aan terwijl we rond half tien ‘s ochtends waren gestart en bepaald niet hadden geluierd. Iedereen was het er dan ook over eens dat deze mooie etappe van bijna dertig kilometer te lang is voor 1 dag. Sedat heeft met een burgemeester in een dorpje halverwege deze etappe, Bukovo, al contacten gelegd over overnachtingsmogelijkheden.

Nieuwe Duivelsbrug

Na deze langste etappe kwam er een relaxed dagje richting Ardino. De hele dag in de volle zon, voor ons toen nog een nieuwe ervaring maar de koperen ploert zou ons de dagen daarna ook blijven begeleiden. Het was dan ook onder een mooi zonnetje dat we de volgende dag opnieuw bij een Duivelsbrug aankwamen ditmaal op weg naar het minidorpje Ljubino (15 inwoners) waaronder het Engelse stel Melly en Lee. Zij ontvingen ons hartelijk op hun bovenop een bergtop gelegen huis dat een 360 graden uitzicht biedt op de rondom ons liggende bergen en de rivier Arda die zich beneden door het dal kronkelt. Melly en Lee zijn niet helemaal ingericht op het ontvangen van 9 gasten maar kunnen improviseren als de besten.

Buiten slapen

Het echtelijk bed werd afgestaan Marieke en Rolf-Jan en zelf sliep ik buiten op de veranda in de slaapzak van Marja bij een vuurtje dat ik de hele nacht gaande hield en met kat Muppet die mij ook nog wat extra warmte bood. De oranje/rode/roze gloed bij het ochtendwaken was onvergetelijk.

Poezen in de pizza-oven

Vanaf de hoge berg in Ljubino daalden we af naar het dorpje Borovitsa waar we zoals gewoonlijk weer een heel hotel voor onszelf hadden afgezien van een paar poezen die zich in de pizza-oven hadden genesteld, een ooievaarsnest en dat alles overgoten met een kikkerconcert in de nacht.
Op onze laatste wandeletappe staken we via een swingende blauwe brug de Arda weer over om via de andere over naar ons hotel aan de oever van een meer te overnachten.

UNESCO-werelderfgoed

De volgende dag werden we daar opgehaald per bus om naar de tweede stad van Bulgarije, Plovdiv, te rijden. Daar kregen we onder leiding van een Engelssprekende Bulgaarse gids een rondwandeling door de oude stad van Plovdiv die op de UNESCO-werelderfgoedlijst staat. Aan het eind van de middag waren we in Sofia waar iedereen nog een paar uurtjes zijn of haar weegs kon gaan. Deze zeer geslaagde reis werd afgesloten met een uitgebreid etentje in het gezelschap van Mihaela en haar dochters Gabi en Maya.

Opnieuw herenigd

‘s Ochtends vroeg op het vliegveld werden we ook weer herenigd met Sedat en Tine die er een geslaagde toeristische missie in Momchilgrad (ook in het Rodopigebergte) op hadden zitten. De wandelavonturen in Bulgarije worden waarschijnlijk vervolgd eind augustus/begin september. Meer informatie volgt.